लाला लजपत राय यांची संपूर्ण माहिती | Lala Lajpat Rai Information In Marathi

Lala Lajpat Rai Information In Marathi - भारतीय स्वातंत्र्य संग्रामात अनेक क्रांतिकारकांनी आपल्या प्राणांची आहुती दिली. त्यांच्यातीलच एक महान स्वातंत्र्यसैनिक म्हणजे लाला लजपत राय. त्यांना "पंजाब केसरी" म्हणून ओळखले जात होते. त्यांनी आपल्या जीवनात देशासाठी अपार त्याग केला आणि भारताच्या स्वातंत्र्यलढ्यात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली. त्यांच्या राष्ट्रभक्तीमुळेच भारताच्या इतिहासात त्यांचे नाव अजरामर झाले आहे. आज या लेखाद्वारे आपण लाला लजपत राय यांच्या जीवनावर सविस्तर माहिती पाहणार आहोत.

जन्म आणि बालपण

लाला लजपत राय यांचा जन्म 28 जानेवारी 1865 रोजी पंजाब राज्यातील मोगा जिल्ह्यात एका जैन कुटुंबात झाला. त्यांचे वडील राधाकृष्ण अग्रवाल हे फार्सी आणि उर्दू भाषेचे शिक्षक होते. त्यांच्या आई धार्मिक विचारसरणीच्या होत्या, त्यामुळे लहानपणापासूनच लाला लजपत राय यांच्यावर धार्मिकतेचा प्रभाव पडला. बालपणापासूनच ते बुद्धिमान आणि अभ्यासू होते. वाचनाची त्यांना विशेष आवड होती. शिक्षण पूर्ण केल्यानंतर त्यांनी वकिलीचा अभ्यास केला आणि वकील म्हणून आपल्या कारकिर्दीला सुरुवात केली.

शिक्षण आणि सुरुवातीचे जीवन

लाला लजपत राय यांनी रेवरी आणि लाहोर येथील शाळांमधून आपले प्राथमिक शिक्षण पूर्ण केले. 1880 मध्ये त्यांनी लाहोरच्या सरकारी महाविद्यालयात प्रवेश घेतला आणि तेथे कायद्याचा अभ्यास सुरू केला. त्याच वेळी त्यांची ओळख पंडित गुरुदत्त आणि लाला हंसराज यांच्याशी झाली, जे भविष्यातील स्वातंत्र्यसैनिक होते. शिक्षण घेत असतानाच त्यांच्यावर आर्य समाजाच्या विचारांचा प्रभाव पडला आणि त्यांनी आर्य समाजाशी संलग्न होऊन समाजसुधारक कार्य सुरू केले. लाहोरमध्ये शिक्षण घेत असताना त्यांनी 'आर्य गॅझेट' नावाचे वृत्तपत्र सुरू केले आणि पत्रकारितेच्या माध्यमातून सामाजिक परिवर्तन घडवण्याचा प्रयत्न केला.

स्वातंत्र्य चळवळ आणि राजकीय योगदान

लाला लजपत राय यांनी भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसमध्ये सक्रीय सहभाग घेतला आणि ब्रिटिशांविरोधात आवाज उठविला. 1888 आणि 1889 च्या काँग्रेस अधिवेशनात त्यांनी हिसार जिल्ह्याचे प्रतिनिधित्व केले. 1905 मध्ये बंगालच्या फाळणीला विरोध करण्यासाठी ते इंग्लंडला गेले, मात्र त्यांचा दौरा फारसा यशस्वी ठरला नाही. त्यांनी भारतीय समाजात शिक्षणाचा प्रसार करण्यासाठी विविध शाळा आणि महाविद्यालये सुरू केली. 1914 मध्ये त्यांनी वकिली सोडली आणि पूर्णवेळ देशसेवेला वाहून घेतले.

1917 मध्ये ते अमेरिकेला गेले आणि न्यूयॉर्कमध्ये 'इंडियन होमरूल लीग' ची स्थापना केली. त्यांनी भारतीय स्वातंत्र्याची मागणी जागतिक पातळीवर पोहोचवण्यासाठी प्रयत्न केले.

ब्रिटिशांविरोधातील संघर्ष आणि तुरुंगवास

1907 मध्ये त्यांनी पंजाबमध्ये शेतकऱ्यांच्या हक्कांसाठी आंदोलन सुरू केले. त्यानंतर त्यांनी विविध आंदोलने आणि सभांमधून ब्रिटिशांविरोधात लढा दिला. त्यांच्या देशभक्तीमुळे आणि ब्रिटिशांविरोधातील कट्टर विरोधामुळे त्यांना अनेकदा तुरुंगवास भोगावा लागला.

1920 मध्ये झालेल्या असहकार आंदोलनात त्यांनी मोठी भूमिका बजावली. जालियनवाला बाग हत्याकांडानंतर देशभर असंतोष पसरला होता, त्यावेळी त्यांनी लोकांना ब्रिटिशांविरोधात एकजूट होण्याचे आवाहन केले.

सायमन कमिशन विरोधातील आंदोलन आणि मृत्यू

1928 मध्ये इंग्रज सरकारने सायमन कमिशन भारतात पाठवले. मात्र, या कमिशनमध्ये एकही भारतीय सभासद नसल्यामुळे देशभरात याचा तीव्र विरोध करण्यात आला. लाला लजपत राय यांच्या नेतृत्वाखाली लाहोरमध्ये मोठे आंदोलन करण्यात आले. या आंदोलनादरम्यान ब्रिटिश पोलीस अधिकाऱ्यांनी लाठीचार्ज केला आणि त्यात लाला लजपत राय गंभीर जखमी झाले. त्यांना गंभीर मार बसला होता. जखमांच्या यातना सहन करत त्यांनी शेवटचे शब्द उच्चारले – "माझ्या शरीरावर पडलेला प्रत्येक घाव ब्रिटिश साम्राज्याच्या मृत्यूचे कारण ठरेल."

या लाठीहल्ल्यामुळे काही दिवसांनी, 17 नोव्हेंबर 1928 रोजी त्यांचे निधन झाले. त्यांच्या मृत्यूचा बदला घेण्यासाठी भगतसिंग, राजगुरू आणि सुखदेव यांनी ब्रिटिश अधिकारी जेम्स सँडर्स याचा वध केला.

लाला लजपत राय यांचे योगदान आणि आठवण

• "पंजाब केसरी" म्हणून ओळखले जाणारे लाला लजपत राय हे भारताच्या स्वातंत्र्यलढ्यातील एक महत्त्वाचे नेतृत्व होते.
• त्यांनी आर्य समाजाच्या माध्यमातून समाजसुधारणा चळवळीला चालना दिली.
• शिक्षणाच्या प्रसारासाठी त्यांनी अनेक शाळा आणि महाविद्यालये स्थापन केली.
• त्यांच्या मृत्यूमुळे देशभर ब्रिटिशांविरोधात रोष वाढला आणि स्वातंत्र्यलढा अधिक तीव्र झाला.
• त्यांच्या नावाने भारतात अनेक रस्ते, महाविद्यालये आणि संस्था नावाने ओळखल्या जातात.

निष्कर्ष

लाला लजपत राय यांचे जीवन म्हणजे देशभक्ती, त्याग आणि संघर्षाचे प्रतीक आहे. त्यांनी समाजसुधारणांसाठी, शिक्षणाच्या प्रसारासाठी आणि भारताच्या स्वातंत्र्यासाठी अपार कष्ट घेतले. त्यांच्या बलिदानामुळे देशातील तरुणांमध्ये स्वातंत्र्याची भावना प्रज्वलित झाली. त्यांचा धाडसी आणि निर्भय लढा आजही प्रत्येक भारतीयासाठी प्रेरणादायी आहे. "त्यांचा प्रत्येक घाव ब्रिटिश साम्राज्याच्या मृत्यूचे कारण ठरला" हे त्यांचे शब्द खरे ठरले आणि त्याच्या अवघ्या 19 वर्षांनी भारताला स्वातंत्र्य मिळाले.

लाला लजपत राय यांच्या महान कार्यामुळे त्यांचे नाव इतिहासात अजरामर राहील.

हे पण वाचा : नेताजी सुभाषचंद्र बोस यांची संपूर्ण माहिती | Subhas Chandra Bose Information In Marathi

मित्रांनो तुम्हाला लाला लजपत राय यांची संपूर्ण माहिती | Lala Lajpat Rai Information In Marathi ही पोस्ट कशी वाटली आम्हाला कमेंट करून नक्की कळवा. धन्यवाद